Czym
jest
zespół
abstynencyjny

Czym jest zespół abstynencyjny/odstawienia?

Zespół abstynencyjny występuje w następstwie przerwania lub zmniejszenia ilości zażywanej substancji. Przebieg i czas trwania zespołu odstawienia zależy między innymi od rodzaju przyjmowanej substancji, wzorca używania (ilość, długość, jakość), stopnia rozwoju uzależnienia, współistniejących chorób, wieku.

Ryzyko wystąpienia zespołu abstynencyjnego oraz jego nasilenie są tym wyższe, im dłuższy był okres stosowania danej substancji, im większe były jej dawki w ostatnim czasie i im bardziej gwałtowne było odstawienie danej substancji. W przypadku części zespołów abstynencyjnych – łagodnych, przebiegających bez powikłań – dochodzi do samoistnego ustąpienia objawów. Niektóre postacie zespołów abstynencyjnych mogą jednak mieć ciężki przebieg i stanowić istotne zagrożenie życia.

Jakie są objawy zespołu abstynencyjnego w przypadku problemów z alkoholem?

Pierwsze objawy zespołu abstynencyjnego w przebiegu uzależnienia od alkoholu pojawiają się wtedy, gdy znacząco obniża się stężenie alkoholu we krwi tj. zazwyczaj po kilku - kilkunastu godzinach po ostatnim spożyciu. U większości osób uzależnionych od alkoholu zespól odstawienia przebiega w sposób niepowikłany, ale u części pacjentów (5-15%) mogą pojawić się ostre objawy odstawienne.

Objawy zespołu abstynencyjnego niepowikłanego

• Drżenie mięśniowe,
• Pocenie,
• Utrata apetytu,
• Nudności, wymioty, biegunka,
• Tachykardia i/lub podwyższone ciśnienie tętnicze krwi,
• Złe samopoczucie, rozbicie, osłabienie,
• Bóle głowy,
• Trudności ze snem,
• Pobudzenie psychoruchowe,
• Lęk, niepokój, nadwrażliwość na bodźce (światło, dźwięk),
• Przemijające, zwiewne złudzenia lub omamy wzrokowe, słuchowe, dotykowe.

Objawy te są nieprzyjemne i uciążliwe, ale nie stanowią zagrożenia dla życia. Zwykle ustępują samoistnie, pod warunkiem zaprzestania picia alkoholu. Można o nich powiedzieć, że jest to tzw. „ciężki kac”.

Objawy zespołu abstynencyjnego powikłanego

Poważniejsze objawy odstawienia alkoholu określane są mianem powikłanego alkoholowego zespołu abstynencyjnego. Na jego objawy składają się silnie wyrażone objawy alkoholowego zespołu abstynencyjnego, do których dołączają się objawy takie jak:

• zaburzenia świadomości (obejmujące dezorientację w czasie i miejscu),
• majaczenie,
• halucynacje (omamy) i iluzje (złudzenia) głównie dotykowe i słuchowe o wyrazistym nasileniu,
• lęk,
• silne drżenie mięśniowe,
• urojenia,
• pobudzenie psychoruchowe,
• trudności z zaśnięciem lub odwrócony rytm snu i czuwania,
• nadaktywność układu nerwowego autonomicznego przejawiająca się m.in. tachykardią, nadciśnieniem tętniczym, rozszerzeniem źrenic,
• napady padaczkowe.

Objawy zespołu abstynencyjnego – OPIATY: heroina, morfina, opium, metadon, kodeina

Niepowikłany zespół odstawienia opiatów zwykle nie zagraża życiu. Objawy te opisywane są jako grypopodobne i w odczuciu pacjentów mają dramatyczny charakter. Objawy obiektywne są zazwyczaj średnionasilone, natomiast objawy subiektywne – znacznie cięższe.

Objawy obiektywne

• rozszerzenie źrenic,
• wzrost ciśnienia krwi, tętna, temperatury ciała,
• „gęsia skórka”,
• wysięk z nosa,
• łzawienie, poty,
• kichanie,
• biegunka, wymioty,
• zaburzenia snu.

Objawy subiektywne

• pragnienie (głód) narkotyku,
• bóle stawowo-mięśniowe,
• dreszcze,
• nudności,
• bóle i skurcze żołądka,
• drażliwość,
• osłabienie.

Objawy zespołu abstynencyjnego – halucynogeny: MDMA, ecstasy, grzyby halucynogenne

• głód psychiczny narkotyku,
• zaburzenia nastroju: irytacja, złość, przygnębienie,
• niepokój,
• skrócenie i spłycenie snu,
• bóle głowy,
• brak apetytu,
• objawy psychotyczne.

Zespół abstynencyjny zazwyczaj nie wymaga leczenia farmakologicznego. W przypadku wystąpienia silnego lęku, zaburzeń psychotycznych wskazana jest konsultacja psychiatryczna.